Jaka jest różnica między kredytem a pożyczką?

Kredyt a pożyczka – produkty podobne, ale nie takie same, choć często pojęcia te wykorzystywane są zamiennie.

W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na pytania:

1. Co to jest kredyt i czym jest pożyczka? Czy kredyt i pożyczka to to samo?
2. Jakie przepisy regulują udzielanie kredytów lub pożyczek?
3. Jak ubiegać się o kredyt lub pożyczkę?
4. Kredyt a pożyczka – różnice i podobieństwa.

Różnice między kredytem a pożyczką

Na pierwszy rzut oka pojęcia kredytu i pożyczki oznaczają to samo. Nie można ich jednak wykorzystywać zamiennie, ponieważ mają inną podstawę prawną i subtelne różnice w znaczeniu. To nie przeszkadza jednak między innymi bankom w wykorzystywaniu tych pojęć jako synonimów. Czy pożyczka gotówkowa to kredyt? Właściwie jeśli jest ona udzielana przez bank, to mamy najprawdopodobniej do czynienia właśnie z kredytem.

Istnieje wiele różnic pomiędzy kredytem a pożyczką. Na przykład kredyt gotówkowy udzielany jest na podstawie Prawa bankowego wyłącznie przez instytucje bankowe, a podstawą prawną udzielania pożyczek jest Kodeks cywilny. Dlatego każda osoba fizyczna, przedsiębiorca czy nawet bank mogą udzielać takich pożyczek. To jednak nie jedyna różnica między kredytem a pożyczką – pozostałe znajdziemy w poniższej tabeli.

Jeśli chcesz zaciągnąć najkorzystniejszą dla siebie pożyczkę czy kredyt, powinieneś sprawdzić wszystkie warunki kredytowania, ze szczególnym uwzględnieniem kosztów. Nie wystarczy tylko skontrolować przy kredycie czy pożyczce wysokości oprocentowania.

To nie jedyny koszt, jaki poniesiesz. Ranking kredytów gotówkowych czy ranking pożyczek, w tym pożyczek online, uwzględnia całkowite koszty kredytowania, a także poziom RRSO. To ułatwia porównywanie różnych ofert kredytów lub pożyczek.

Kredyt a pożyczka – regulacje prawne

Co mówi na temat różnic i podobieństw pomiędzy kredytem a pożyczką prawo obowiązujące w Polsce? Funkcjonowanie obu produktów finansowych regulują odrębne przepisy.

Umowa pożyczki jest umową finansową regulowaną przepisami Kodeksu cywilnego. Kodeks ten reguluje ponadto wysokość maksymalnych odsetek. Najważniejsze kwestie dotyczące pożyczek znajdują się w przepisach:

• Art. 720 ust. 1 – „Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”.
• Art. 720 ust. 2 – „Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej”.
• Art. 359 par. 2 – „Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktu procentowego”.
• Art. 359 par. 2¹ – „Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne)”.

Obecnie, kiedy stopa referencyjna NBP wynosi 5,75 proc., odsetki maksymalne są równe 18,5 proc. w skali roku.

Dla pożyczek, zwłaszcza tych udzielanych przez firmy pozabankowe, to właśnie Kodeks cywilny jest najważniejszym aktem prawnym. Niemniej firmy pożyczkowe muszą stosować się też do zapisów Ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, gdzie znalazły się wskazania dotyczące opłat i prowizji, możliwości odstąpienia od umowy oraz konieczności informowania klienta o najważniejszych parametrach produktu, w tym rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania (RRSO). W ustawie tej na przestrzeni ostatnich lat wprowadzano wiele zmian, dlatego warto sprawdzać je na bieżąco.

Natomiast przy kredytach bankowych oprócz kodeksu cywilnego oraz ustawy o kredycie konsumpcyjnym dochodzą jeszcze zapisy ustawy Prawo bankowe oraz inne akty prawne bezpośrednio odnoszące się do konkretnego typu kredytu (np. Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami).

Kredyt i pożyczka – strony i przedmiot umowy

Kredyt udzielany jest przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, czyli przez instytucje bankowe. Znajdują się one pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). W Polsce zgody KNF wymaga każda instytucja, która chce udzielać kredytów.

Umowę pożyczki z kolei mogą zawrzeć dwie dowolne strony, nie tylko bank lub SKOK i jego klient. Mogą być to:

• dwie osoby prywatne,
• firmy nienadzorowane przez KNF,
• firmy pożyczkowe pozabankowe.

Wszystkie pożyczki pozabankowe, w tym tzw. chwilówki, są więc w gruncie rzeczy pożyczkami, a nie kredytami, choć niejednokrotnie właśnie w ten sposób są określane. Nie mają konkretnego celu i nie podlegają ustawie Prawo bankowe ani nadzorowi KNF.

Podobnie działają serwisy pożyczek społecznościowych, czyli platformy kojarzące prywatnego pożyczkodawcę z prywatnym pożyczkobiorcą.

Przedmiotem umowy kredytowej mogą być wyłącznie pieniądze, w przeciwieństwie do umowy pożyczki, w przypadku której mogą to być również rzeczy określone co do gatunku.

Koszty kredytu i pożyczki

Każdorazowo umowa kredytu jest umową odpłatną, co oznacza, że klient zawsze musi zapłacić bankowi za udzielenie zobowiązania. Na koszty składają się:

• prowizja za przystąpienie do kredytu (za jego udzielenie),
• odsetki kredytowe,
• opłaty związane ze spłatą kredytu czy ustanowieniem jego zabezpieczeń spłaty.

Umowa pożyczki może być odpłatna, czego najlepszym przykładem są darmowe pożyczki gotówkowe. Strony mogą się też umówić, że udostępnienie pieniędzy nastąpi bezpłatnie.

Kalkulator rat kredytu gotówkowego pozwala na wyliczenie, jak wysokie raty miesięczne będzie spłacał klient, który zaciągnie taki kredyt w wybranym banku. Każda instytucja może mieć inną propozycję. Zobacz w poniższej tabeli, jak kształtują się oferty na kredyt gotówkowy na 5 tys. zł zaciągany na rok:

Najkorzystniejszą aktualnie ofertę kredytu gotówkowego na 5 tys. zł z okresem spłaty na jeden rok (12 miesięcy) ma Alior Bank, a z pożyczki można skorzystać online.

Cel umowy kredytowej i pożyczkowej

W zdecydowanej większości przypadków przy kredytach bankowych klienci muszą określić we wniosku oraz w umowie kredytowej cel, na jaki chcą otrzymać pieniądze. Bank ma prawo wiedzieć i kontrolować rozdysponowanie przez klienta kwoty zobowiązania.

Jeśli okaże się, że pieniądze zostały wydane niezgodnie z celem ustalonym w umowie, bank może zażądać od klienta zwrotu całej kwoty zobowiązania. Jedynie w przypadku kredytów gotówkowych nie ma potrzeby podawania do banku celu, dlatego produkt ten można rozdysponować w dowolnie wybrany sposób. Inaczej jest natomiast w przypadku kredytów:

• hipotecznego – celem kredytowania mogą być m.in. zakup nieruchomości mieszkalnej, budowa domu, rozbudowa czy modernizacja, a także zakup działki budowlanej;
• samochodowego – z pieniędzy pochodzących z takiego kredytu możesz kupić pojazd wskazany we wniosku, a banki najczęściej pozwalają na finansowanie samochodów nowych i używanych, motocykli, quadów, a nawet łodzi motorowych;
• konsolidacyjnego – przeznaczony jest on na konsolidację wskazanych we wniosku zobowiązań finansowych;
• refinansowego – przeznaczony jest na refinansowanie wybranego kredytu, najczęściej hipotecznego;
• inwestycyjnego – celem takiego kredytu jest opisywana we wniosku inwestycja.

Diametralnie inaczej przedstawia się ta sama sytuacja w przypadku pożyczki. Pieniądze formalnie stają się własnością pożyczkobiorcy, dlatego może on wydać je na dowolne cele.

Czas trwania procedury kredytowej i pożyczkowej

O ile pożyczkę gotówkową można otrzymać w firmie pozabankowej nawet w ciągu 15 minut od chwili złożenia wniosku, o tyle proces kredytowy w banku przy udzielaniu kredytu może trwać znacznie dłużej. Przy wysokokwotowych zobowiązaniach hipotecznych czas trwania procedury wydłuża się do kilku tygodni. Zgodnie z ustawą o kredycie hipotecznym od momentu złożenia wniosku do wydania przez bank decyzji może minąć maksymalnie 21 dni. W uzasadnionych przypadkach termin ten może ulec wydłużeniu, ale bank musi o tym poinformować potencjalnego kredytobiorcę.

Wydłużenie czasu udostępnienia środków kredytowych związane jest z tym, że banki muszą skrupulatnie badać zdolność i wiarygodność kredytową klienta, gromadzić zaświadczenia o zatrudnieniu, zarobkach i dochodach, a później je weryfikować. Zobowiązane są też do kontrolowania historii kredytowania klienta w Biurze Informacji Kredytowej, a niestety wszystko to trwa.

W przypadku pożyczek procedura udostępniania środków finansowych jest maksymalnie uproszczona, a więc i krótsza. Najwięcej czasu może przy tym zająć weryfikacja tożsamości klienta za pomocą np. przelewu na symboliczną kwotę: 1 zł lub 1 gr. Istnieją jednak firmy, które udzielą pożyczki bez przelewania grosza, za to z weryfikacją przy użyciu odpowiednich aplikacji, wymagających zalogowania się na konto bankowe.

Musisz liczyć się z koniecznością oczekiwania na wydanie decyzji kredytowej przez:

• od 1 do 21 dni – w przypadku kredytu hipotecznego,
• od kilku godzin do 2 dni – w przypadku kredytu gotówkowego,
• do kilku godzin – w przypadku pożyczki pozabankowej udzielanej w trybie online.

Tryb spłaty kredytu i pożyczki

Najczęściej spłata kredytu odbywa się w ratach, a w przypadku pożyczek zobowiązanie jest spłacane jednorazowo, na koniec okresu kredytowania, wraz z naliczonymi odsetkami.

Banki wymagają spłaty kredytu w ratach kapitałowo-odsetkowych, zgodnie z ustalonym harmonogramem. W firmach pożyczkowych także można zaciągnąć pożyczkę ratalną, ale jest ona mniej popularna od pożyczek spłacanych za jednym razem.

Na przykład kredyt hipoteczny spłacany jest w malejących lub równych ratach kredytowych. Co miesiąc odprowadzasz na rachunek w banku wskazaną w harmonogramie spłaty kwotę. W przypadku spłaty w systemie rat malejących najwyższą ratę uiszczasz na początku okresu kredytowania, a później są one coraz niższe. Raty równe są takie same w całym okresie spłaty długu, ale stosunek części kapitałowej do odsetkowej jest odmienny. Na początku spłacasz znacznie wyższą kwotę odsetek niż kapitału pożyczonego z banku.

Natomiast przy pożyczkach, głównie pozabankowych, tryb spłaty jest jednorazowy, co oznacza, że oddajesz pełną kwotę wraz z naliczonymi odsetkami i innymi opłatami w terminie wskazanym w umowie.

Inny tryb spłaty ma karta kredytowa – przez okres zwykle 30 dni korzystasz z niej, a transakcje są zapisywane na koncie jako dług. Po zakończeniu okresu rozliczeniowego następuje okres bezodsetkowy, w którym możesz spłacić zobowiązanie, by nie mieć naliczanych odsetek. W zależności od banku okres ten łącznie trwa około 54-60 dni.

Kredyt i pożyczka – forma umowy

Dla zachowania ważności czynności polegającej na udzieleniu kredytu umowa kredytowa musi mieć zachowaną formę dokumentową – pisemną. Natomiast nie w przypadku każdej pożyczki jest to konieczne.

Umowy pożyczki do kwoty 1000 zł można zawierać ustnie. Jak wynika z Kodeksu cywilnego, umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

Podobieństwa między kredytem a pożyczką

Już wiesz, co to jest kredyt, a co to pożyczka i jaka jest definicja obu produktów finansowych. Jak się okazuje, obie formy pożyczania pieniędzy mają wiele cech wspólnych. Zobacz w poniższej tabeli podobieństwa pomiędzy pożyczką gotówkową a kredytem gotówkowym.

Jeśli chodzi o porównanie, kredyt a pożyczka, udzielane przez banki, niewiele się od siebie różnią. Dotyczy to produktów gotówkowych udzielanych na dowolny cel, przy których warunki umowy są bardzo podobne. W obu przypadkach klient otrzymuje pieniądze, które może dowolnie spożytkować i musi zwrócić w określonym terminie, najczęściej w ratach według ustalonego harmonogramu spłat. Pod tym względem kredyt bankowy a pożyczka pozabankowa udzielona przez instytucję pożyczkową także są bardzo podobne.

Obowiązek zwrotu środków i konsekwencje niewywiązania się z niego to kolejne podobieństwa łączące kredyt i pożyczkę. Zarówno kredytodawca, jak i pożyczkodawca mają do dyspozycji te same ścieżki prawne służące do wyegzekwowania swojej należności od dłużnika. Mogą zatem naliczać odsetki za opóźnienie, a także skierować sprawę do sądu, a potem komornika.

Pożyczka i kredyt – czy różnice mają znaczenie dla klienta?

Różnice między kredytem a pożyczką pod wieloma względami mają znaczenie dla klientów. Sprawdź, czym się różnią:

• Elastyczność i dostępność produktu – pożyczka to bardziej elastyczna i dostępna forma finansowania – możesz wykorzystać ją na dowolny cel.
• Czas ubiegania się o pieniądze – pożyczkę możesz dostać szybciej i prościej niż kredyt, co warto wziąć pod uwagę w momencie podpisywania umowy.
• Podmiot udzielający zobowiązania – kredyty to domena banków oraz SKOK-ów, natomiast pożyczki udzielić mogą nie tylko banki, lecz także inne firmy, między innymi firmy pożyczkowe lub osoby prywatne.
• Koszt zaciągnięcia zobowiązania – choć niektóre kredyty są niżej oprocentowane niż pożyczki, nigdy nie są udzielane za darmo. Natomiast pożyczki za darmo są jak najbardziej dostępne, a w ich udzielaniu specjalizują się firmy pozabankowe.
• Regulacje dotyczące procesu kredytowania – kredyty są dużo mocniej regulowane i nadzorowane przez państwo, co zwiększa bezpieczeństwo zawierania tego typu umów. Z drugiej strony są mniej elastyczne (konieczność określenia celu) i trudniej dostępne (bardziej wnikliwa analiza zdolności kredytowej i sprawdzanie historii kredytowania klienta w BIK-u).
• Kwota zobowiązania – kredyty są udzielane w znacznie wyższych kwotach niż pożyczki i w związku z tym mają również dłuższy okres spłaty.

Jeśli zastanawiasz się, co będzie lepsze, kredyt czy pożyczka, zwróć uwagę na różnice między tymi produktami, co pozwoli Ci na podjęcie decyzji w warunkach pełnej informacji.

Kiedy lepszy będzie kredyt, a kiedy pożyczka? Co wybrać?

Dylemat dotyczący tego, jaką formę zewnętrznego finansowania wybrać: pożyczka gotówkowa czy kredyt gotówkowy, można rozwiązać, biorąc pod uwagę indywidualne wymagania i oczekiwania klienta względem takich produktów finansowych. Jeśli komuś zależy na czasie i chce jak najszybciej dostać pieniądze na dowolny cel, pożyczka z pewnością spełni jego oczekiwania.

Z drugiej strony, wybierając pomiędzy kredytem a pożyczką bankową, trzeba wziąć pod uwagę również wymagania instytucji. Co trzeba zrobić, żeby dostać kredyt gotówkowy? Jakie wymagania spełnić, by bank udzielił finansowania na zakup pojazdu czy mieszkania? Bankowe wytyczne względem kredytobiorców są wyższe niż wymagania, jakie stawiają firmy pożyczkobiorcom.

Kolejną kwestią jest to, co lepsze: kredyt czy pożyczka? Co korzystniejsze dla klienta, który chce np. sfinansować wymarzone wakacje z rodziną, a co, jeśli celem jest zakup mieszkania?

Gdy potrzebna jest wyższa kwota finansowania, a klient dokładnie wie, na co ją przeznaczy, np. na zakup mieszkania, najbardziej racjonalnym rozwiązaniem będzie z pewnością kredyt, zwłaszcza kredyt hipoteczny.

Pożyczkę można otrzymać szybko, ponieważ procedury formalne zostały ograniczone do minimum, a firmy pożyczkowe nie są zobowiązane kontrolować klienta w bazach danych dłużników czy w BIK-u oraz nie wyliczają skrupulatnie jego zdolności kredytowej. Natomiast przy kredycie bankowym procedury są dłuższe, ale można uzyskać tańsze i wyższe zobowiązanie niż pożyczka.

Podsumowując, wybierz kredyt bankowy, jeśli zależy Ci na wyższej kwocie zobowiązania oraz dogodnych warunkach spłaty. Kredyt możesz spłacać przez wiele lat (do 10 w przypadku kredytów gotówkowych i do 20-30 w przypadku produktów hipotecznych). Pożyczka udzielana jest najczęściej na maksymalnie 5 lat, dlatego lepiej sprawdza się przy niższych kwotach. Kredyt zaciągnij, jeśli:

• potrzebujesz pieniędzy na dowolny cel – kredyt gotówkowy spełni Twoje oczekiwania,
• chcesz kupić mieszkanie lub wybudować dom – wybierz kredyt hipoteczny,
• potrzebujesz wyższej kwoty zobowiązania i masz nieruchomość – zaciągnij pożyczkę hipoteczną,
• chcesz kupić samochód – nowy lub używany – możesz skorzystać z oferty na kredyt samochodowy,
• zapewnij sobie środki finansowe na wszelki wypadek, do dowolnej dyspozycji, bez konieczności przechodzenia w danym momencie procedury kredytowej – skorzystaj z oferty na linię kredytową w koncie osobistym lub z karty kredytowej.

Przeanalizuj wady i zalety kredytu bankowego, zanim zdecydujesz się na jego zaciągnięcie. Zobowiązanie otrzymasz jedynie wtedy, gdy masz odpowiednio wysoką zdolność kredytową i dobrą historię w BIK-u.

Wybierz pożyczkę, jeżeli potrzebujesz szybko pieniędzy na dowolne wydatki i chcesz uniknąć skomplikowanych formalności. Kupisz za nią nowy telefon, komputer, zapłacisz za wakacje albo za organizację przyjęcia weselnego. Możliwości w takim przypadku związane z wydatkowaniem środków finansowych są ograniczone jedynie do wysokości pożyczonej kwoty. Wcześniej jednak dokładnie porównaj oferty, szczególnie pod względem kosztów zaciągnięcia zobowiązania.

Kredyt a pożyczka – porównanie ofert

Sprawdźmy, jak wygląda porównanie kredyt vs pożyczka pod względem kosztów zaciągnięcia zobowiązania. W poniższym zestawieniu prezentujemy różnice w oprocentowaniu i wysokości rat bankowego kredytu gotówkowego i pożyczki pozabankowej dla kwoty zobowiązania 10 000 zł zaciągniętego na okres 12 miesięcy.

Porównanie na podstawie oferty Alior Banku na Pożyczkę internetową i Wonga.