Ile wynosi maksymalne oprocentowanie kredytu w 2024? Jaki jest limit oprocentowania w Polsce?

Oprocentowanie kredytu stanowi najważniejszy koszt zaciągnięcia zobowiązania, dlatego właśnie na ten parametr zwracamy w pierwszej kolejności uwagę, porównując oferty kredytowe. Banki i firmy pożyczkowe mogą samodzielnie ustalać jego wysokość, jednak muszą przestrzegać przepisów narzucających górny limit oprocentowania.

Sprawdź, ile wynosi maksymalne oprocentowanie kredytu w 2024 r., w tym oprocentowanie kredytu hipotecznego i gotówkowego oraz pożyczki pozabankowej.

Co to jest oprocentowanie kredytu? Dlaczego kredyty są oprocentowane?

Na początku wyjaśnijmy dokładnie, co to jest oprocentowanie kredytu. Jest to nic innego jak wyrażony w procentach wskaźnik określający koszt zaciągnięcia zobowiązania w skali roku. Na podstawie oprocentowania wyliczane są odsetki, które powiększają raty kredytowe. Każda rata składa się zatem z części kapitałowej i odsetkowej.

To, ile wynosi oprocentowanie kredytu, zależy w głównej mierze od polityki banku. Każda instytucja określa bowiem jego wysokość w sposób indywidualny. Jedynym ograniczeniem jest górny limit oprocentowania określony w przepisach, czyli właśnie maksymalne oprocentowanie kredytu. Nie należy go mylić z maksymalną stopą procentową, ponieważ to pojęcie odnosi się głównie do wskaźników referencyjnych obowiązujących na rynku międzybankowym.

Oprocentowanie kredytu w Polsce jest zazwyczaj stałe lub zmienne. To pierwsze towarzyszy najczęściej zobowiązaniom krótkoterminowym i daje pewność, że wysokość odsetek nie ulegnie zmianie przez cały okres kredytowania. Oprocentowanie zmienne natomiast nie daje takiej gwarancji, co oznacza, że przez pewien czas możemy płacić znacznie niższe raty, ale też mogą one ulec zwiększeniu.

Oprocentowanie kredytu a prawo. Co mówi o maksymalnym poziomie?

Maksymalne oprocentowanie kredytu określa ustawa antylichwiarska oraz Kodeks cywilny. Warto tu jednak nadmienić, że ustawa antylichwiarska reguluje szczegółowo przede wszystkim górny limit kosztów pozaodsetkowych kredytu konsumenckiego, natomiast w zakresie oprocentowania odwołuje się do Kodeksu cywilnego. Najważniejsza podstawa prawna określająca maksymalne oprocentowanie kredytu w odniesieniu do odsetek zawiera się więc w art. 359 § 2 kc.

Zatem ile wynosi maksymalne oprocentowanie kredytu zgodnie z przepisami? Otóż maksymalne oprocentowanie kredytu w skali roku nie może wynieść więcej niż dwukrotność odsetek ustawowych. Są one równe sumie stopy referencyjnej NBP i 3,5%.

Jak wyliczyć maksymalne oprocentowanie kredytu? Wzór

Na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym powstał wzór na maksymalne oprocentowanie kredytu. Jak je obliczyć? Wystarczy wykonać następujące działanie:

Maksymalne oprocentowanie kredytów = 2 x (stopa referencyjna NBP + 3,5 punktu procentowego).

Chcąc obliczyć górny limit oprocentowania kredytu, należy znać aktualną wysokość stopy referencyjnej NBP. Jest ona określana przez Radę Polityki Pieniężnej (RPP) działającej przy Narodowym Banku Polskim.

Stopa referencyjna NBP wynosi 5,75 % RPP ostatni raz obniżyła stopy procentowe w październiku 2023 r. Wszystko wskazuje na to, że w najbliższych miesiącach wartość ta zostanie pozostawiona bez zmian.

Maksymalna oprocentowanie w październiku 2024

Biorąc pod uwagę aktualną wysokość stopy referencyjnej NBP, możemy dość łatwo obliczyć, ile wynosi maksymalne oprocentowanie kredytu na lipiec 2024 r.:

Maksymalne oprocentowanie = 2 x (5,75 % + 3,5 punktu procentowego) = 2 x 9,25% = 18,50%

Aktualnie 18,5% to zatem najwyższe oprocentowanie kredytu w skali roku, jakie może być zastosowane przez banki oraz instytucje pozabankowe w nowych umowach kredytowych i pożyczkowych, a także przy wyznaczaniu bieżącej stawki oprocentowania zmiennego w już obowiązujących umowach.

Maksymalne oprocentowanie kredytu konsumenckiego

Zgodnie z Ustawą o kredycie konsumenckim z dn. 12 maja 2011 r. pod pojęciem kredytu konsumenckiego należy rozumieć kredyt udzielany osobie fizycznej na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą lub zawodową, którego kwota nie przekracza 255 550 zł. Takim kredytem może być więc np. kredyt gotówkowy, kredyt konsolidacyjny, kredyt ratalny, czy też kredyt odnawialny (także ten w formie limitu w rachunku).

Ile wynosi maksymalne oprocentowanie kredytu konsumenckiego? Jest ono określane przez dokładnie ten sam przepis Kodeksu cywilnego, o którym mówiliśmy wyżej. Zatem każdy kredyt udzielany osobie fizycznej w kwocie do 255 550 zł nie powinien mieć dzisiaj wyższego oprocentowania niż równowartość dwukrotności odsetek ustawowych, czyli 18,50%.

Warto wiedzieć, że Ustawa o kredycie konsumenckim określa także maksymalne koszty pozaodsetkowe kredytu, na które składają się wszelkie dodatkowe opłaty ponoszone przez kredytobiorcę poza odsetkami wynikającymi z oprocentowania, czyli np. prowizja, czy ubezpieczenie.

Zgodnie z nowelizacją ustawy antylichwiarskiej od 18 grudnia 2022 r. takie koszty nie mogą łącznie przekroczyć 20 proc. wartości zobowiązania w skali roku i maksymalnie 45 proc. w całym okresie kredytowania.

Maksymalne oprocentowanie kredytu gotówkowego

Kredyt gotówkowy jest najpopularniejszym rodzajem kredytu udzielanego przez banki. Jego kwota dla klientów indywidualnych zwykle nie przekracza górnego limitu określonego w Ustawie o kredycie konsumenckim, a więc kwoty około 250 000 zł.

Oprocentowanie kredytu gotówkowego może być stałe lub zmienne. W tym drugim przypadku najczęściej banki ustalają je poprzez zsumowanie dwóch składników: stałej marży określonej indywidualnie w umowie kredytowej oraz zmiennej stawki stopy referencyjnej NBP.

Każdorazowa zmiana stopy referencyjnej powoduje zatem zmianę oprocentowania kredytu, jednak nie może przekroczyć maksymalnego oprocentowania w rozumieniu art. 359 § 2 Kodeksu cywilnego.

Maksymalne oprocentowanie kredytu gotówkowego w 2024 r. wynosi zatem 18,50%. W praktyce oprocentowanie kredytów gotówkowych jest znacznie niższe, ponieważ rzadko przekracza 12-15%.

Maksymalne oprocentowanie kredytu firmowego

Kredyt firmowy z założenia przeznaczony jest na sfinansowanie różnych celów biznesowych, nawet jeśli jest zaciągany przez osobę fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą.

Banki rzadko prezentują w swoich ofertach konkretne oprocentowanie kredytu firmowego. Jego wysokość jest zwykle ustalana indywidualnie w zależności od sytuacji finansowej przedsiębiorcy, wysokości zobowiązania oraz rodzaju zabezpieczeń. Jednak i w tym przypadku banki muszą przestrzegać limitu określonego w art. 359 § 2 Kodeksu cywilnego, który dotyczy wszelkich odsetek od sumy pieniężnej naliczanych w wyniku jakiejś czynności prawnej, a taką czynnością jest właśnie zawarcie umowy kredytu z bankiem.

Maksymalne oprocentowanie kredytu firmowego lipiec 2024 r. nie może być zatem większe niż dwukrotność obowiązujących aktualnie odsetek ustawowych, czyli 18,50%.

Maksymalne oprocentowanie karty kredytowej

Karty kredytowe, jakie w portfelach ma wielu Polaków, również są rodzajem kredytu, którego maksymalne oprocentowanie nie może przekroczyć dwukrotności odsetek ustawowych. Jeśli stopa referencyjna wynosi obecnie 5,75%, maksymalne oprocentowanie karty kredytowej nie może być większe niż 18,50%.

Maksymalne oprocentowanie pożyczki pozabankowej

Polacy dość chętnie sięgają również po pożyczki pozabankowe. Szczególną popularnością cieszą się szybkie chwilówki online, które można zaciągnąć w prosty sposób przez Internet. Maksymalne oprocentowanie takich pożyczek reguluje również Kodeks cywilny. W 2024 r. maksymalne odsetki od pożyczki pozabankowej nie mogą zatem przekroczyć 18,50%.

Firmy pożyczkowe w przeciwieństwie do banków z reguły stosują maksymalne oprocentowanie dla pożyczek online. Do tego naliczają wysokie prowizje i dlatego korzystanie z takich produktów wiąże się z dość wysokimi kosztami.

Warto jednak pamiętać o nowej ustawie antylichwiarskiej, która wprowadza niższe koszty pozaodsetkowe pożyczek. Ich wysokość nie może przekroczyć 5% kwoty zobowiązania w przypadku chwilówki udzielanej na maksymalnie 30 dni albo 20% dla pożyczek z dłuższym okresem spłaty.

Maksymalne oprocentowanie pożyczki prywatnej

Kodeks cywilny w art. 359 § 2 określa maksymalną wysokość odsetek od każdej czynności prawnej, a nie tylko od kredytów. Pod przepis ten podlegają zatem również umowy pożyczki zawierane między osobami prywatnymi. Maksymalne oprocentowanie pożyczki prywatnej w 2024 r. nie może więc przekroczyć dwukrotności odsetek ustawowych, a więc 18,50%.

Należy jednak pamiętać, że pożyczki prywatne nie podlegają Ustawie o kredycie konsumenckim. Z tego względu, nawet jeśli pożyczkodawca zaproponuje zgodnie z przepisami maksymalne oprocentowanie pożyczki prywatnej, może jednocześnie określić dość wysokie pozostałe opłaty np. prowizję. Nie musi bowiem przestrzegać limitów pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego.

Maksymalne oprocentowanie kredytu hipotecznego

W 2024 r. maksymalne oprocentowanie kredytu hipotecznego nie może przekroczyć 18,50% w skali roku. Oprocentowanie kredytu hipotecznego jest jednak najczęściej znacznie niższe, nawet od oprocentowania kredytu gotówkowego ze względu na długi okres kredytowania. Aktualnie jego średnia wysokość wynosi około 9%.

Warto jednak zwracać uwagę na to, ile wynosi aktualnie maksymalne oprocentowanie, ponieważ ma ono wpływ na zmiany stawek oprocentowania kredytów hipotecznych w bankach. Jeśli górny limit rośnie, to wzrasta również oprocentowanie i rata kredytu hipotecznego, co szerzej wyjaśnimy w dalszej części tekstu.

Maksymalne oprocentowanie kredytu a RRSO

Od tego, jakie jest oprocentowanie kredytu w skali roku, zależy zysk banku z tytułu pożyczenia pieniędzy klientowi. Na zysk ten jednak wpływ ma także prowizja za udzielenie kredytu i inne opłaty wynikające z umowy kredytowej.

Właśnie dlatego porównując oferty kredytów, warto zwracać uwagę nie tylko na oprocentowanie kredytu, ale na wszystkie koszty. Reprezentuje je specjalny wskaźnik tzw. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania.

W RRSO zawiera się nie tylko nominalne oprocentowanie kredytu, ale także wszelkie inne opłaty pobierane przez bank w ramach umowy kredytowej. Zdarza się więc, że kredyt z niskim oprocentowaniem jest dość drogi i najczęściej wynika to z wysokiej prowizji.

Najlepiej przedstawiają to poniższe przykładowe oferty kredytów gotówkowych:

• Bank A – oferuje kredyt z oprocentowaniem 9,85% i prowizją 9,99% – RRSO takiego kredytu w wysokości 20000 zł na okres 48 miesięcy wynosi 16,59%,
• Bank B – oferuje kredyt z oprocentowaniem 12,99% i prowizją 0% – RRSO takiego kredytu w wysokości 20000 zł na okres 48 miesięcy wynosi 13,79%.

W banku B pożyczymy zatem taniej gotówkę, pomimo wyższego oprocentowania niż w banku A.

Warto też pamiętać, że maksymalne RRSO w przypadku kredytów konsumenckich nie powinno przekraczać sumy dwukrotności aktualnych odsetek ustawowych oraz maksymalnych kosztów pozaodsetkowych.

Jak już wiemy, wysokość maksymalnego oprocentowania zmienia się w zależności od wysokości stóp referencyjnych ustalanych przez NBP. Maksymalne RRSO w 2023 r. może się więc obniżyć, jeśli RPP podejmie wyczekiwaną decyzję o obniżce stóp. Górne limity kosztów pozaodsetkowych już zostały obniżone w ramach nowelizacji ustawy antylichwiarskiej, co również powinno przełożyć się na niższe max RRSO w 2024 r.

Czy oprocentowanie kredytów może wzrosnąć w trakcie spłacania?

Oprocentowanie kredytu może wzrosnąć w trakcie spłacania zobowiązania tylko wtedy, jeśli wzięliśmy kredyt ze zmiennym oprocentowaniem. Najczęściej dotyczy to kredytów hipotecznych, których oprocentowanie zależy od stałej marży banku i zmiennej wartości WIBOR(R).

Jeśli RPP podniesie stopę referencyjną, wzrośnie również WIBOR(R), a wraz z nim oprocentowanie kredytu. Może mieć jednak miejsce odwrotna sytuacja, gdy obniżka stóp spowoduje zmniejszenie WIBOR(R) i spadek oprocentowania, co przełoży się na obniżenie wysokości rat.

Zmiany oprocentowania kredytów trudno przewidzieć. Osoby, które zaciągnęły kredyty ze zmiennym oprocentowaniem, muszą się więc liczyć z ryzykiem jego wzrostu w przyszłości.

Warto tu pamiętać, że stopa procentowa kredytu zależy w tym przypadku w dużej mierze od sytuacji na rynku – RPP podnosi bowiem stopy referencyjne w celu walki z inflacją lub umocnienia złotówki, czyli w okresach kryzysowych dla polskiej gospodarki. Chcąc się ustrzec przed ryzykiem wzrostu oprocentowania, warto rozważyć kredyt ze stałym oprocentowaniem.