Wybory do Parlamentu Europejskiego 2024

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce zaplanowane są na 9 czerwca 2024. Wybory europejskie odbywają się co pięć lat. W ich trakcie wybranych zostaje 53 posłów i posłanek do Parlamentu Europejskiego.

W Polsce posłowie i posłanki do Parlamentu Europejskiego są wybierani w systemie proporcjonalnym, zgodnie z prawem UE. System ten zapewnia podział mandatów proporcjonalnie do liczby głosów uzyskanych przez poszczególne listy wyborcze. Wybory są bezpośrednie, co oznacza, że kandydaci z największą liczbą głosów na listach mają pierwszeństwo w przydziale mandatów.

Prawo do zgłaszania kandydatów do Parlamentu Europejskiego mają komitety wyborcze partii, koalicyjne komitety wyborcze oraz komitety wyborcze wyborców. Zgłoszenie komitetu wyborczego wyborców musi nastąpić najpóźniej 50 dni przed dniem wyborów. Listy kandydatów, liczące od 5 do 10 osób, muszą być zarejestrowane 40 dni przed wyborami i poparte przez co najmniej 10 000 podpisów z danego okręgu. Kandydować mogą obywatele RP oraz inni mieszkańcy UE. Pełne listy kandydatów dostępne będą na stronie Państwowej Komisji Wyborczej po rejestracji komitetów.

Polska jest podzielona na 13 okręgów wyborczych w wyborach do Parlamentu Europejskiego. W każdym z okręgów wyborcy mają możliwość głosowania na różnych kandydatów, o ile startują oni z ramienia tych samych krajowych partii politycznych. Okręgi wyborcze w Polsce kształtują się w następujący sposób: Okręg 1. województwo pomorskie; Okręg 2. województwo kujawsko-pomorskie; Okręg 3. województwa podlaskie i warmińsko-mazurskie; Okręg 4. część województwa mazowieckiego (Warszawa i 8 powiatów: grodziski, legionowski, nowodworski, otwocki, piaseczyński, pruszkowski, warszawski zachodni i wołomiński); Okręg 5. część województwa mazowieckiego (pozostałe powiaty województwa mazowieckiego, które nie wchodzą w skład okręgu nr 4; Okręg 6. województwo łódzkie; Okręg 7. województwo wielkopolskie; Okręg 8. województwo lubelskie; Okręg 9. województwo podkarpackie; Okręg 10. województwa małopolskie i świętokrzyskie; Okręg 11. województwo śląskie; Okręg 12. województwa dolnośląskie i opolskie; Okręg 13. województwa lubuskie i zachodniopomorskie.

Prawo do głosowania, w Polsce, uzyskują osoby, które najpóźniej w dniu wyborów kończą 18 lat.

Obywatele Polski głosujący w kraju korzystają z obwodowych komisji wyborczych według miejsca zameldowania. Jeżeli doszło do zmiany adresu, należy sprawdzić status w rejestrze wyborczym w odpowiednim urzędzie gminy. Można także uzyskać zaświadczenie o prawie do głosowania, które umożliwia głosowanie w innym obwodzie, lub złożyć wniosek o dopisanie do spisu wyborców w innej gminie, co musi być wykonane najpóźniej trzy dni przed wyborami. Obywatele Unii Europejskiej niebędący obywatelami Polski, zamieszkujący stałe w Polsce, mają prawo do głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Muszą być wpisani do rejestru wyborców w gminie, gdzie mieszkają. Wniosek o wpisanie do rejestru należy złożyć w gminie co najmniej trzy dni przed wyborami. Głosowanie możliwe jest w wybranym lokalu wyborczym po złożeniu odpowiedniego wniosku. Polscy obywatele mieszkający za granicą mogą głosować w wyborach do Parlamentu Europejskiego, jeśli są zarejestrowani na listach wyborczych. Głosowanie możliwe jest w kraju zamieszkania lub w Polsce. Wniosek o wpis do rejestru wyborców należy złożyć u konsula najpóźniej 3 dni przed wyborami, zawierając dane osobowe i miejsce zamieszkania. Szczegółowe informacje dostępne są na stronach MSZ oraz "Twoja Europa".

Głosowanie poza miejscem zamieszkania jest możliwe. Należy je zgłosić w odpowiednim urzędzie gminy i być dopisanym do spisu wyborców. Można również pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania, które umożliwia głosowanie w dowolnej obwodowej komisji wyborczej. Obywatele UE, którzy nie są polskimi obywatelami, muszą być wpisani do rejestru wyborców w gminie, w której mieszkają, aby móc głosować. Nie ma określonego terminu na złożenie wniosku, ale wójt ma trzy dni na jego rozpatrzenie. Wniosek o dopisanie do spisu wyborców należy złożyć pisemnie w urzędzie gminy najpóźniej trzy dni przed wyborami.

Polscy obywatele, którzy chcą głosować za granicą, muszą złożyć odpowiedni wniosek najpóźniej trzy dni przed datą wyborów. Wniosek o wpis do rejestru wyborców może być przekazany ustnie, pisemnie, telefonicznie, telegraficznie, faksem lub elektronicznie. Wniosek powinien zawierać podstawowe dane osobowe, numer PESEL, informacje o ważnym polskim dokumencie tożsamości, miejsce pobytu za granicą oraz informacje o miejscu wpisu do rejestru wyborców. Obywatele UE, niebędący obywatelami Polski, muszą podać dane swojego ważnego dokumentu tożsamości.

W wyborach do Parlamentu Europejskiego konieczne jest posiadanie przy sobie dowodu osobistego lub paszportu.

Osoby z niepełnosprawnościami mogą głosować drogą korespondencyjną lub przez pełnomocnika. Mają one także prawo do uzyskania pełnych informacji w swojej gminie na temat dostępności lokali wyborczych przystosowanych dla osób niepełnosprawnych. Lokale te powinny być odpowiednio przygotowane do ich potrzeb. Wszystkie obwieszczenia wyborcze oraz wyniki wyborów muszą być wywieszane w miejscach dostępnych dla osób z ograniczoną sprawnością ruchową. Członkowie obwodowej komisji wyborczej, na żądanie osoby z niepełnosprawnościami, są zobowiązani do ustnego przekazania treści wybranych obwieszczeń wyborczych. Osoby te mogą również korzystać z nakładek na karty do głosowania w alfabecie Braille’a, ułatwiających oddanie głosu.

Głosowanie korespondencyjne jest dostępne dla wyborców z niepełnosprawnościami o ustalonym znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, którzy głosują w stałych obwodowych komisjach wyborczych na terenie Polski. Wyborca musi zgłosić chęć skorzystania z tej formy głosowania komisarzowi wyborczemu najpóźniej na 15 dni przed wyborami. Zgłoszenie to można dokonać ustnie, pisemnie, faksem lub drogą elektroniczną. Zgłoszenie powinno zawierać dane osobowe wyborcy, w tym imię, nazwisko, imię ojca, datę urodzenia, numer PESEL, a także oświadczenie o wpisie do rejestru wyborców danej gminy, rodzaj wyborów, adres dostawy pakietu wyborczego oraz kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. W zgłoszeniu można również poprosić o dołączenie do pakietu wyborczego nakładki na kartę do głosowania w alfabecie Braille’a. Po złożeniu zgłoszenia, wyborca otrzymuje pakiet wyborczy nie później niż 7 dni przed wyborami. Po wypełnieniu karty, należy ją umieścić w zaklejonej kopercie, którą następnie wkłada się do koperty zwrotnej razem z podpisanym oświadczeniem o osobistym i tajnym oddaniu głosu. Całość należy odesłać do właściwej obwodowej komisji wyborczej.

Głosowanie przez pełnomocnika jest dostępne dla wyborców z potwierdzonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz dla osób, które ukończą 60 lat najpóźniej w dniu głosowania. Pełnomocnik musi być zarejestrowany w tej samej gminie, co wyborca, lub posiadać zaświadczenie o prawie do głosowania. Pełnomocnictwo można udzielić przed wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta lub innym upoważnionym przez nich pracownikiem urzędu gminy. Akt pełnomocnictwa sporządza się na podstawie wniosku złożonego przez wyborcę najpóźniej 9 dni przed wyborami. Wniosek powinien zawierać pełne dane osobowe wyborcy i pełnomocnika, w tym imię, nazwisko, imię ojca, datę urodzenia, numer PESEL, adres zamieszkania oraz wyraźne oznaczenie dotyczących wyborów.